RADIZES E ISTORIA

Beluns esfenden que l’aragonés ye amortato. Atros que no esiste. Els bi ha que caducan que so ye que una traza de nombrar o castellano que charran os estachers d’Aragón. Atros muitos no más lo zeñan como una simpla traza de ragonar en boz altera e guaraniza.

Toz entibocatos. A luenga aragonesa esiste. Ye más, repunta debán d’os nueus tiempos que bibim, encara que ta ixo tienga que amostrar bien os diens. Yo al inte so prenzipiando a escubillar as mil marabiellas d’a mia luenga, d’o parlache d’a mia tierra, pero cada parola nueba fa que o mio argüello per ella medre. Encara cuasi sin conoxer-la, creigo que a rezeta ta estricallar ixos topicos, la tenimos en as nuestras mans: hemos de fer que brile, fer-la serbir en o nuestro diya a diya, conoxer-la, rechirar per os suyos cantóns e aimar-la.

Bella chen encara prexina que l’argonés no ye atra cosa que un manullo de “manias al hablar” que ampraban antis más. Els i hai que continan creyendo que a nuestra luenga no pas en tien d’istoria. Manimenos, no cal afundar guaire ta parar cuenta ascape d’o suyo luengo e guallardo camín.

As conoxitas Glosas Emilianenses trobatas en o Monasterio de San Millán d’a Cogolla, parixeban estar a primera contrimuestra d’o castellano escrito. Pero en berdá son a primera contrimuestra escrita d’a luenga aragonesa, más que más d’un romanze nabarro-aragonés.

Cuan istas glosas estión trobatas, como anotazións en a marguin d’o codize latino Aemilianensis 60, yeran anotazións feitas en cualques luengas: latín, en iste romanze nabarro-aragonés e beluna en bascuenze meyabal. As cuasi zien escritas en ixe romanze estión adibitas a ra luenga castellana, cuan ye platero que son muito más amanatas a o nuestro aragonés.

Podemos biyer parolas que remeran muito a l’aragonés de uei: feito, muito, lueco, o emplego d’o berbo estar muito parellano................

Ta continar leyendo l'articlo punchar en a imachen

Fuente: www.rondasomontano.com

No hay comentarios:

Publicar un comentario